DAV Class 7 Sanskrit Book Solutions Chapter 1 बुद्धिः एव अस्माकं बलम् – “बुद्धिः एव अस्माकं बलम्” के सभी प्रश्नों के उत्तर नीचे दिए गए हैं. छात्र आसानी से यहाँ से अपनी DAV Class 7 Sanskrit Book Solutions Chapter wise प्राप्त कर सकते हैं. और अपने संस्कृत की परीक्षा को पूरा कर सकते हैं.
DAV Class 7 Sanskrit Chapter 1: बुद्धिः एव अस्माकं बलम्
1. पाठं पठित्वा वदन्तु लिखन्तु च ‘आम्’ अथवा ‘नहि’
क्रमांक प्रश्न उत्तर 1 सिंह: वनस्य राजा आसीत्। आम् 2 पशवः सिहात् भीताः न आसन्। नहि 3 सिंह: पशून् मारयति स्म। आम् 4 सिह: बुभुक्षितः न आसीत्। नहि 5 गुहायाः स्वामी एक: शृगाल: आसीत्। आम् 6 शृगाल: मार्ग सिहस्य चरण-चिह्नम् न अपश्यत्। नहि
2. उचितपदेन रिक्तस्थान पूरयन्तु
क्रमांक वाक्य उत्तर 1 ________ पशून् मारयति। सिंहः 2 _______ बलवान् आसीत्। सिंहः 3 ________ भीताः आसन्। पशवः 4 _______ बुभुक्षितः आसीत्। सिंहः 5 ______ बुद्धिमान् आसीत्। शृगालः
3. विशेषणं विशेष्येण सह योजयन्तु
विशेषण विशेष्य भीताः पशवः बुद्धिमान् शृगालः बलवान् सिंहः न्यूनतरा संख्या एकाम् गुहाम्
4. एकपदेन उत्तराणि
प्रश्न उत्तर क: वनस्य राजा आसीत्? सिंहः पशवः कस्मात् भीताः आसन्? सिंहात् सिह: कान् मारयति स्म? पशून् पशवः कुत्र वसन्ति स्म? गुहासु क: बुभुक्षितः आसीत्? सिंहः
5. पूर्णवाक्येन उत्तराणि
प्रश्न उत्तर पशूनाम् संख्या न्यूनतरा अभवत्। पशूनाम् संख्या न्यूनतरा अभवत्। शृगाल: मार्गे सिंहस्य चरण-चिह्नानि अपश्यत्। शृगाल: मार्गे सिंहस्य चरण-चिह्नानि अपश्यत्। गुहायाः समीपं गत्वा शृगालः अवदत्–‘अयि गुहे! अहम् आगच्छम्, प्रतिदिनम् इव कथय–सर्वत्र कुशलम् अस्ति न वा?’ गुहायाः समीपं गत्वा शृगालः अवदत्–‘अयि गुहे! अहम् आगच्छम्, प्रतिदिनम् इव कथय–सर्वत्र कुशलम् अस्ति न वा?’ सत्यं ज्ञात्वा शृगालः तत्क्षणम् एव अधावत्। सत्यं ज्ञात्वा शृगालः तत्क्षणम् एव अधावत्। सिंह: पश्चात्तापम् अकरोत्। सिंह: पश्चात्तापम् अकरोत्।
6. प्रश्ननिर्माण
वाक्य प्रश्न क: बलवान् आसीत्? क: बलवान् आसीत्? पशवः कस्मात् भीताः आसन्? पशवः कस्मात् भीताः आसन्? के गुहासु वसन्ति स्म? के गुहासु वसन्ति स्म? क: गुहायाः समीपम् आगच्छत्? क: गुहायाः समीपम् आगच्छत्? केषाम् संख्या न्यूनतरा अभवत्? केषाम् संख्या न्यूनतरा अभवत्? क: उच्चैः अवदत्? क: उच्चैः अवदत्?
7. कथाक्रम (Story Order)
क्रम वाक्य 1 सिंहः वनस्य राजा आसीत्। 2 सिंहः पशून् मारयति स्म। 3 भीताः पशवः गुहासु वसन्ति स्म। 4 एकदा सिंहः बुभुक्षितः आसीत्। 5 सः गुहायाः समीपम् आगच्छत्।
8. मूल्यात्मक प्रश्न
प्रश्न उत्तर शृगालः स्वप्राणान् सिंहात् कथं अरक्षत्–बलस्य प्रयोगं कृत्वा, बुद्धेः प्रयोगं कृत्वा अथवा मित्राणाम् सहायतया? शृगालः बुद्धेः प्रयोगं कृत्वा सिंहात् स्वप्राणान् अरक्षत्। सिंहः बलवान् आसीत्, किन्तु शृगालः बुद्धिमान् आसीत्। अतः बुद्धिः एव अस्माकं बलम्।
9. गतिविधि
प्रश्न उत्तर ‘बुद्धिः एव उत्तमा’ विषय पर एक अन्य कथा लिखिए। एकदा वने एकः सिंहः आसीत्। सः प्रतिदिनं पशून् मारयति स्म। एकः शशकः बुद्ध्या सिंहं कूपे पतितम् अकरोत्। अतः कथितम्—बुद्धिः एव बलात् उत्तमा।
10. व्याकरणम्
वाक्य उत्तर सिंहः ______ गर्जति। गर्जति वयम् _______ (लिखामः) लिखामः तौ कौ _______ (स्तः) स्तः लते ________ (नमतः) नमतः छात्रौ ________ (लिखतः) लिखतः युवाम् _________ (पश्यथः) पश्य