DAV Class 7 Sanskrit Book Solutions Chapter 1 आगच्छ! भोजनं कुर्याम” के सभी प्रश्नों के उत्तर नीचे दिए गए हैं. छात्र आसानी से यहाँ से अपनी DAV Class 7 Sanskrit Book Solutions Chapter wise प्राप्त कर सकते हैं. और अपने संस्कृत की परीक्षा के लिए फेयर बना सकते हैं.
DAV Class 7 Sanskrit Chapter 4: आगच्छ! भोजनं कुर्या
1. एतानि वाक्यानि शुद्धानि अशुद्धानि वा लिखन्तु वदन्तु च
| वाक्य | शुद्ध/अशुद्ध |
|---|---|
| i. छात्राः क्रीडनाय गच्छन्ति। | अशुद्धम् |
| ii. छात्राः अप्पूगृहम् गच्छन्ति। | अशुद्धम् |
| iii. वयं शक्तिं प्राप्तुं भोजनं कुर्मः। | शुद्धम् |
| iv. भोजने सर्वाणि तत्त्वानि स्युः। | शुद्धम् |
| v. भोजनं सर्वदा संतुलितं भवेत्। | शुद्धम् |
| vi. शरीराय जलस्य आवश्यकता नास्ति। | अशुद्धम् |
| vii. वयं फलानां शाकानां सेवनं कुर्याम्। | शुद्धम् |
| viii. अपक्वं शाकं न खादितव्यम्। | अशुद्धम् |
2. मज्जूषातः उचितपदानि चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयन्तु
(Fill in the blanks using suitable words from the box)
i. छात्राः भोजनकाले परस्परं वार्तालापं कुर्वन्ति।
ii. कस्यापि समीपे रोटिका शाकं वा न आसीत्।
iii. भोजनेन शरीर शक्तिपूर्णं भवति।
iv. खनिजपदार्थः अस्माकं शरीरं पोषणं लभते।
v. वयं संतुलितं भोजनं खादित्वा स्वस्थाः भवामः।
3. समुचित मेलनं कुरुत
(Match the following)
| शब्द | अर्थ |
|---|---|
| रूक्षांशाः | पाचनक्रिया |
| खनिजपदार्थाः | शरीरपोषणम् |
| प्रोटीन | कोषिकारचना |
| कार्बोहाइड्रेट | नवशक्ति: |
| विटामिन | शारीरिकक्रिया: |
4. एतेषां प्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन वदन्तु लिखन्तु च
i. छात्राः अध्यापिकया सह कुत्र अगच्छन्?
उत्तर: उद्यानम्
ii. छात्राः कदा एकत्रिताः भवन्ति?
उत्तर: भोजनकाले
iii. अध्यापिका छात्रान् किं दर्शयितुम् कथयति?
उत्तर: भोजनम्
iv. भोजनेन कासां दुर्बलता परिपूर्यते?
उत्तर: कोषिकाणाम्
v. कार्बोहाइड्रेट वसा च अस्मभ्यं किं यच्छतः?
उत्तर: नवशक्तिम्
vi. खनिजपदार्थैः अस्माकं शरीरं किं लभते?
उत्तर: पोषणम्
5. एतेषां प्रश्नानाम् उत्तराणि पूर्णवाक्येन लिखन्तु
i. संतुलितभोजनं किं कथ्यते?
उत्तर: संतुलित भोजनं पौष्टिक भोजनं कथ्यते।
ii. ‘प्रोटीन’ इति तत्त्वेन किम् भवति?
उत्तर: ‘प्रोटीन’ इति तत्त्वेन नवकोषिकाणां रचना भवति।
iii. ‘रूक्षांशान्’ प्राप्तुं किम् किम् खादितव्यम्?
उत्तर: ‘रूक्षांशान्’ प्राप्तुं अपक्वशाकं, फलानि, कर्कटिका, चर्मटिः, आदयः प्रतिदिनं खादितव्यानि।
iv. खनिजपदार्थेषु किम् किम् आवश्यकम् भवति?
उत्तर: खनिजपदार्थेषु लौहतत्त्वम्, कैलेशियम्, पोटेशियम्, आयोडीन इति तत्त्वानि आवश्यकानि भवन्ति।
v. ‘रूक्षांशाः’ किं कुर्वन्ति?
उत्तर: ‘रूक्षांशाः’ भोजनस्य पाचनक्रियायां सहायकाः भवन्ति।
6. स्थूलपदमाधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुर्वन्तु
(Frame questions using underlined words)
i. छात्राः मनोरंजनाय उद्यानम् अगच्छन्।
प्रश्न: के मनोरंजनाय उद्यानम् अगच्छन्?
ii. भोजनेन शरीरं सम्यक् कार्यं करोति।
प्रश्न: केन शरीरं सम्यक् कार्यं करोति?
iii. ‘प्रोटीन’ इति तत्त्वेन कोषिकाणां रचना भवति।
प्रश्न: ‘प्रोटीन’ इति तत्त्वेन कासां रचना भवति?
iv. रूक्षांशाः पाचनक्रियायां सहायका: भवन्ति।
प्रश्न: रूक्षांशाः कस्यां सहायका: भवन्ति?
v. खनिजपदार्थैः अस्माकं शरीरं पोषणं लभते।
प्रश्न: कैः अस्माकं शरीरं पोषणं लभते?
मूल्यात्मक प्रश्न (Value-based Question)
प्रश्न: भवन्तः पौष्टिक-भोजनस्य विषये अपठन्। अधुना लिखन्तु भवन्तः पौष्टिक-भोजने किं किं खादन्ति?
उत्तर:
वयं पौष्टिक भोजने दुग्धम्, दधि, घृतम्, रोटिकाम्, ओदनम्, सूपम्, शाकानि, फलानि, हरितशाकानि, शुष्कफलानि, फलरसानि च खादामः।
गतिविधि (Activity)
प्रश्न: अधः प्रदत्तस्थाने पौष्टिक-भोजनस्य तालिकायाः निर्माणं कृत्वा लिखन्तु वदन्तु च यत् कस्मिन् भोज्यपदार्थे कानि तत्त्वानि भवन्ति।
उत्तर:
उदाहरण के लिए:
- दूध – प्रोटीन, कैल्शियम
- फल – विटामिन
- दाल – प्रोटीन
- चावल – कार्बोहाइड्रेट
- हरी सब्ज़ियाँ – खनिज, विटामिन
व्याकरणम् (Grammar)
लोङ् लकार (आज्ञार्थक) धातु रूप
उदाहरण:
- पठ (to read): पठतु, पठताम्, पठन्तु
- लिख (to write): लिखतु, लिखताम्, लिखन्तु
- खाद (to eat): खादतु, खादताम्, खादन्तु
लोङ् लकारे ‘पठ’ धातुरूपैः वाक्यानि रचयत
उत्तर:
- त्वं पठ।
- सः पठतु।
- युवाम् पठतम्।
- यूयम् पठत।
- वयं पठाम।
- ते पठन्तु।
वाक्य रूपांतरण (Convert to imperative/लोङ् लकार)
i. सैनिकाः रक्षन्ति। → सैनिकाः रक्षन्तु।
ii. युवाम् गच्छथः। → युवाम् गच्छतम्।
iii. वयं नमामः। → वयं नमाम।
iv. त्वं कथयसि। → त्वं कथय।
v. ताः क्रीडन्ति। → ताः क्रीडन्तु।
vi. सः लिखति। → सः लिखतु।
vii. त्वं रचयसि। → त्वं रचय।